พื้นที่ทดลองทางการศึกษา บนพื้นฐานของการภาวนา การใคร่ครวญด้วยใจ และการแลกเปลี่ยนประสบการณ์อย่างเป็นมนุษย์ระหว่างผู้เรียน

เราส่งเสริมการแสวงหาคุณค่าทางศาสนธรรมแบบโลกวิสัย (secular spirituality) บนพื้นฐานของสำนึกเชิงวิพากษ์วิจารณ์ การตั้งคำถาม เปิดกว้างเรียนรู้ และสามารถเสวนาแลกเปลี่ยนกับสาขาวิชาความรู้อื่นๆ ได้อย่างเท่าเทียม

จุดเริ่มต้นของวัชรสิทธามาจากวิสัยทัศน์ของผู้ก่อตั้ง, วิจักขณ์ พานิช ที่มีความสนใจเรื่องศาสนา จิตวิญญาณ การศึกษา เขาไปซึมชับการเคลื่อนไหวของพุทธธรรมในโลกตะวันตก ที่มหาวิทยาลัยนาโรปะและศูนย์ภาวนาชัมบาลา ในเมืองโบลเดอร์ รัฐโคโลราโด สหรัฐอเมริกา ซึ่งก่อตั้งโดยธรรมาจารย์วัชรยานที่ชื่อ เชอเกียม ตรุงปะ รินโปเช วิจักขณ์ได้รับแรงบันดาลใจจากรูปแบบการสื่อสารพุทธศาสนาและจิตวิญญาณในโลกตะวันตก ที่มีความเรียบง่าย เปิดกว้าง และเท่าเทียมกันระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน จึงคิดฝันว่า เมื่อกลับมาไทยก็อยากเปิดศูนย์หรือสถาบันการเรียนรู้ ที่มีบรรยากาศเช่นนั้นบ้าง

หลังจากที่เริ่มสื่อสารพุทธธรรมในสังคมไทยได้เกือบสิบปี จึงเริ่มมีผู้คนที่เริ่มเห็นความตั้งใจ กระทั่งวันหนึ่งมีผู้เสนอพื้นที่ว่างบนอาคารแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร ให้สำหรับไว้จัดกิจกรรม ไอเดียของการก่อตั้งศูนย์หรือสถาบันการเรียนรู้จึงแจ่มชัดขึ้นมาในใจอีกครั้ง

ตลอดช่วงเวลา 5 ปีแรกของการดำเนินงาน เราได้รับความอนุเคราะห์จาก คุณขวัญ เพียงหทัย ให้ใช้งานอาคารพงศ์วราภา (เรือนธรรม) โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย เราได้จัดกิจกรรมเพื่อสื่อสารพุทธธรรมบนฐานของความเปิดกว้างและความหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการภาวนา กิจกรรมศิลปะ ศิลปะการเคลื่อนไหว งานเสวนา รีทรีท หรือแม้แต่คอนเสิร์ต โดยสถาบันได้รับการจดจัดตั้งเป็นมูลนิธิวัชรปัญญาในปี 2562

นอกเหนือจากการดูแลสถาบันในจังหวัดกรุงเทพฯ วิจักขณ์ ร่วมด้วย อุ๊ กฤตยา และชนินทร์ ได้ทดลองจัดเทศกาลทางจิตวิญญาณเป็นครั้งแรกในกุมภาพันธ์ 2562 ที่ค่ายเยาวชนเชียงดาว จ.เชียงใหม่ ในชื่อ Sacred Mountain Festival โดยเชิญเหล่ากัลยาณมิตรทางจิตวิญญาณเข้ามาสร้างกระบวนการเรียนรู้ภายใน ในบรรยากาศของความเป็นชุมชน และธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์

ความสำเร็จของเทศกาลนี้ยิ่งตอกย้ำความตั้งใจในการสร้างชุมชนทางจิตวิญญาณที่ผู้คนต่างช่วยเหลือเกื้อกูลกัน เปิดกว้างต่อประสบการณ์ และมีส่วนร่วมในสถานการณ์ทางสังคม

ปัจจุบันวัชรสิทธาย้ายมาอยู่ริมถนนศรีอยุธยา ใกล้กับสี่เสาเทเวศร์ บนพื้นที่ชั้น 3 ของอาคารหัวมุมแยกถนนศรีอยุธยาตัดกับถนนนครราชสีมา ด้วยขนาดพื้นที่ที่กว้างขวางขึ้น ทำให้เรามีโอกาสจัดกิจกรรมในรูปแบบอื่นๆ และต้อนรับกลุ่มคนหลากหลายกว่าเดิม

ตลอดการดำเนินงาน เราได้เห็นการเติบโตของชุมชนทางจิตวิญญาณในประเทศไทยอย่างต่อเนื่อง ผู้คนมีทางเลือกหลากหลายในการเข้าถึงแนวทางที่ตนเองสนใจโดยไม่จำเป็นต้องมาเข้าร่วมที่วัชรสิทธาอีกต่อไป ทำให้เราชัดเจนในเส้นทางของการสื่อสารธรรมะ การศึกษาคำสอนแบบลงลึก และวิถีการภาวนาในสายธรรมซึ่งเป็นแรงบันดาลใจแรกเริ่มของวัชรสิทธา

ในปี 2566 เราริเริ่มหลักสูตร Buddhist Studies Program บนแนวคิดและประวัติศาสตร์ ‘การหมุนวงล้อพระธรรมทั้งสามครั้ง’ จนพัฒนามาเป็นหลักสูตรพุทธศาสน์ศึกษาร่วมสมัย ‘พุทธศาสน์นาลันทา’ ในปี 2567